Vandaag willen we de frygische modus bekijken.
Zoals je waarschijnlijk wel weet, bestaan er vele modi. In de westerse muziektheorie hebben we zeven basismodi die we gebruiken om muziek te maken, allemaal gebaseerd op de majeurtoonladder.
De frygische modus is wat veel mensen de derde modus noemen.
Helaas dwalen muzikanten vaak af van de modale theorie, omdat het ingewikkeld en overweldigend kan lijken. Hier bij eMastered hopen we je begrip van modi één voor één te vereenvoudigen.
Laten we erin duiken en alles leren over de frygische modus!
Wat is een modus?
Voordat we er te diep op ingaan, is het belangrijk dat je weet wat een modus is.
In de westerse muziektheorie hebben we majeur en mineur toonaarden, die we diatonisch spelen. Met diatonisch bedoelen we dat we binnen de noten van die toonsoorten of toonladders blijven. Een modus is net als een toonladder of toonsoort, maar het verschil is dat het tooncentrum verschuift.
In volgorde zien de modi er als volgt uit:
- Ionisch (groot)
- Dorian
- Frygisch
- Lydisch
- Mixolydisch
- Eolisch (mineur)
- Locriaan
Een van de beste manieren om je een modus voor te stellen is door aan een piano te denken.
De witte noten van een piano vormen de C Majeur toonladder die van C naar C gaat.
Als we nu een hele stap omhoog gaan en beginnen op de noot D, en dan een octaaf hoger naar de D gaan terwijl we alleen de witte noten aanhouden, dan hebben we zojuist de D Dorische modus gespeeld. Hoewel de noten van D Dorisch dezelfde zijn als in de C majeur toonladder, geeft het feit dat we beginnen en eindigen op D het een andere klank.
Als we vervolgens nog een hele stap van D naar E gaan en van die E naar de volgende E gaan terwijl we alleen de witte noten spelen, krijgen we de E Phrygische modus.
Tot nu toe hebben we het alleen gehad over stemmingen in C majeur, hoewel we ditzelfde concept kunnen gebruiken om stemmingen af te leiden uit alle majeurtoonladders.
Wat is de frygische modus?
De frygische modus is de derde modus van de majeurtoonladder.
In C Majeur is de derde graad van de toonladder E, waaruit we E Phrygisch afleiden.
Als we bijvoorbeeld in G majeur zouden zitten, zou de derde graad van de toonladder B zijn, waar we B frygisch uit zouden afleiden.
Het idee hierachter is dat de frygische modus het enharmonische equivalent is van zijn relatieve majeurtoonladder, wat betekent dat alle noten precies hetzelfde zijn. Maar omdat we beginnen op de derde graad van de toonladder, verandert de manier waarop het klinkt.
In de E frygische modus zien de noten er als volgt uit:
E-F-G-A-B-C-D
Er zijn een paar belangrijke noten in de E Phrygische modus, waarop we je aanraden je te concentreren. Deze noten zijn onder andere:
- E - In deze modus is E de grondtoon of grondtoon. Je kunt E Phrygisch horen als je alle witte noten speelt, maar als je op E komt, klinkt het als een slotnoot of resolutie.
- F - De F is de eerste halve toon in E Phrygisch, wat deze toonladder zijn kenmerkende smaak geeft. Veel mensen zeggen dat hij doet denken aan Egyptische muziek, muziek uit het Midden-Oosten en Flamenco.
- G - De G is de kleine terts in deze toonladder, wat de toonladder zijn kleine betekenis geeft.
- D - De D is de septimetoon in de E Phrygische modus, waardoor deze ook een mineur karakter heeft. In tegenstelling tot een typische majeur toonladder of modus, zie je af van de verhoogde septiem.
Hoe frygisch transponeren
Hoewel we tot nu toe hebben gekeken naar E Phrygian, betekent dat niet dat we het niet gemakkelijk kunnen transponeren naar andere toonsoorten. Dat is heel eenvoudig.
De makkelijkste manier om het te doen is om te beginnen met de E Phrygische modus, waar je waarschijnlijk al bekend mee bent, en datzelfde toonladderpatroon een aantal halve tonen of halve stappen omhoog of omlaag te bewegen tot je de nieuwe tonica bereikt waarop je wilt beginnen.
Als je bijvoorbeeld naar de frygische modus F wilt, hoef je alleen maar de hele toonladder een halve toon omhoog te zetten vanaf de E. Als je naar de frygische modus C wilt, kun je hem vier halve stappen omlaag zetten.
De tweede manier om je Phrygische modus te transponeren is iets sneller, hoewel het misschien iets ingewikkelder is. Ik geef echter de voorkeur aan deze methode boven andere, omdat het helpt om de theorie beter te begrijpen.
Deze methode houdt in dat je het hele en halve Phrygische patroon uit je hoofd leert.
De majeur toonladder heeft een hele en halve stappenpatroon dat er als volgt uitziet:
W W H W W H
Aan de andere kant heeft de Phrygische toonladder een hele en halve trappen patroon dat er als volgt uitziet:
H W W H W W
Dus laten we zeggen dat je de F Phrygian toonladder wilt spelen. Je zou kunnen beginnen met de halve toonbeweging die je van F naar Gb brengt. Dan zou je door je hele stappen kunnen gaan van Ab naar Bb naar C. Dan zou je de volgende halve stap naar Db kunnen gaan. En als laatste zou je door je resterende hele stappen kunnen gaan om naar Eb te gaan, en uiteindelijk terug naar F.
Hoe de frygische modus gebruiken
Dus je denkt waarschijnlijk,
Hoe gebruik ik deze coole nieuwe modus in mijn muziek?
Om je iets praktisch te geven, zijn hier een paar dingen om over na te denken als je de frygische modus gebruikt:
Wees voorzichtig met de b2
Er is een gezegde in jazzmuziek dat we vaak horen en dat luidt:
Foute noten bestaan niet.
Geniale instrumentalisten zijn goed in het laten werken van foute noten als ze er in de context omheen kunnen spelen om ze te laten klinken alsof ze daar bedoeld zijn. Er zijn echter momenten waarop het bijna onmogelijk wordt om een fout te herstellen, en op die momenten blijft een foute noot een foute noot.
Bij het spelen van de frygische modus hebben veel mensen moeite met de kleine secunde, omdat die een erg onverwachte klank heeft. Dit is vooral waar als je bedenkt hoe de toonladder vanaf daar een hele stap omhoog gaat.
Daarom is het belangrijk om dit interval spaarzaam te gebruiken, omdat het veel vervelende dissonanten kan veroorzaken. Natuurlijk is het laatste wat je wilt doen het helemaal vermijden, want dit interval geeft de Phrygische modus zijn aparte geluid. Die scheiding van de majeurtoonladder is wat ons er in de eerste plaats toe aanzet om modi te spelen.
Ik zeg ook niet dat je het op willekeurige plaatsen in je spel moet proberen op te nemen, maar als je probeert een Phrygische modus tonaal te maken, kan het spelen van die kleine secunde vroeg in een stuk de oren van de luisteraar daar sneller brengen.
Bij het afdalen van de kwint of dominant naar deze kleine secunde kan dat schokkende tritonusinterval ook een heel krachtig hulpmiddel zijn, vooral als je een moment van duisternis of mysterie wilt laten zien.
Gebruik de ketting van hele tonen
Na de b2 is het belangrijkste in de frygische modus de keten van hele tonen of hele stappen die een product is van die b2. Als je een flat op de tweede schaalgraad zet, krijg je vier hele tonen vlak naast elkaar. De klank van deze hele tonen achter elkaar maakt de frygische modus nog interessanter dan hij al is.
Om te beginnen is het het begin van de hele toonladder, die een van de meest herkenbare kwaliteiten in de muziek heeft. Het mooie van de hele toonladder is dat het nooit aanvoelt alsof het oplost. Dit geduw en getrek tussen dissonantie en consonantie zie je vaak in filmmuziek, omdat het goed is in het weergeven van dromen.
Eén ding dat ik heel graag doe is afdalen op de hele-toonsafstand voordat ik de tonica van de frygische modus raak, omdat dit een heel duidelijke resolutie oplevert.
Ontketen zijn donkerdere eigenschappen
Veel mensen vinden dat modi specifieke doelen hebben.
Veel componisten en muzikanten gebruiken de frygische modus vanwege de donkere kenmerken. De reden dat de frygische modus zo goed werkt met duisternis is dat hij voortbouwt op de mineurtoonladder, die al erg donker is, en een extra vlak toevoegt met de kleine secunde.
Het punt is dat je waarschijnlijk niet de makkelijkste tijd zult hebben om een track te maken die licht en springerig is met de frygische modus. Als je echter iets wilt maken dat kwaadaardig, sinister, mysterieus of broeierig klinkt, is de frygische toonladder de beste keuze.
Een van de beste manieren om de donkere kenmerken van deze toonladder te omarmen is door de chromatiek te gebruiken. De tritonus van de II naar de V komt niet vaak voor in muziek, dus het kan nuttig zijn om deze te gebruiken om een schokkend punt in je stuk te creëren.
De frygische toonladder gebruiken om te improviseren
Hoewel veel mensen de Phrygische toonladder zien als een complex en theoretisch instrument, raden we je aan er niet zo over te denken. Zie het in plaats daarvan als een typische natuurlijke mineurtoonladder met een afgeplatte tweede noot. Als je het op deze manier doet, wordt het veel gemakkelijker om te soleren en te improviseren.
Nu leent de Phrygische toonladder zich natuurlijk veel beter voor bepaalde soorten muziek, vooral metal en heavy hiphop. Je hoort hem ook vaak in niet-westerse muziek, zoals muziek uit het Midden-Oosten, India en Afrika.
Dat gezegd hebbende, is er geen reden waarom je het niet in een solo zou kunnen gooien de volgende keer dat je een bluesnummer speelt. De b2 kan iemand van een passerende noot zijn, zelfs als je in een mineur pentatonische toonladder speelt.
Als je eenmaal meer en meer begint te improviseren met de Phrygische toonladder, zul je je meer op je gemak voelen met het injecteren van stukjes ervan in je majeur en mineur toonladders.
Populaire voorbeelden van de frygische modus in muziek
We weten dat er veel voorbeelden zijn van het gebruik van de frygische toonladder in hiphop en metal, omdat deze twee genres graag spelen met donkere thema's en kenmerken. Er zijn echter veel populaire nummers die gebruik maken van de Phrygische toonladder waarvan je het bestaan waarschijnlijk nooit had vermoed!
Laten we er een paar bekijken.
"I Care" - Beyonce
"I Care" van Beyonce is een van de weinige zeldzame voorbeelden van een popmuzikant die de frygische toonladder gebruikt. Het nummer is volledig gebaseerd op Phrygische akkoordprogressies. Kijk eens naar de volgende akkoordenschema's:
Em-G-F-Em-F-Em - i-III-II-i-II-i
Je vindt het F majeur Napolitaanse akkoord in dit nummer, dat direct na het E mineur tonica akkoord staat. Een Napolitaans II-akkoord in een liedje is een van de beste indicatoren van een Phrygische toonladder.
"Doo Wop (dat ding) - Lauren Hill
Dit nummer is nog zo'n goed voorbeeld van een popliedje uit de jaren '40 dat de frygische toonladder gebruikt. De melodie van dit nummer begint zelfs te bewegen van de grondtoon of tonica naar de b2 om je het Phrygische geheim te verklappen.
De belangrijkste akkoorden in deze akkoordenschema's zijn III tot II in de toonsoort F majeur.
"Nieuwe persoon, dezelfde oude fouten" - Tame Impala
Een uniek voorbeeld van de Phrygische toonladder dat je meteen kunt horen is in "New Person, Same Old Mistakes" van Tame Impala. Zowel de coupletten als de refreinen in dit nummer maken heel duidelijk gebruik van de Phrygische toonladder.
De akkoordenschema's in de coupletten en refreinen zien er respectievelijk zo uit:
- Cm-Db-Ab-Cm - i-II-VI-i
- Cm-Eb-Db-Ab-Cm - i-III-II-VI-i
Je kunt het Db Napolitaanse akkoord horen overgaan naar de C mineur tonica drieklank met behulp van de Ab submediant als een unieke resolutie.
Laatste gedachten
De Phrygische toonladder biedt een van de meest herkenbare en uitgesproken smaken in de modale muziektheorie. Maar omdat hij zo'n complexe klank heeft, wordt hij meestal terzijde geschoven, net als sommige andere "vreemde" modi, zoals Locrianus.
Het punt is dat de Phrygische toonladder werkt als een prachtig alternatief voor je typische natuurlijke mineurtoonladder, en helpt om spanning, drama en angst in je muziek te creëren.
Als je gaat zitten en tijd besteedt aan het luisteren naar de frygische modus in je favoriete liedjes, luister dan naar het gebruik van de kleine secunde in de melodieën en harmonieën. Zorg er in de praktijk voor dat je af en toe leent uit de frygische modus om te wennen aan het gebruik van zijn unieke, ietwat verminderd klinkende kwaliteiten.
We hopen dat deze kleine gids over de Phrygische toonladder nuttig was op je reis om een modale muziektheoriemaster te worden!