Het maakt niet uit welke muziekstijl je schrijft of speelt, kennis van de elementen waaruit het bestaat is de sleutel om de beste muzikant te worden die je kunt zijn. Als het gaat om het maken van akkoordenschema's, zijn er verschillende hulpmiddelen die goede schrijvers tot hun beschikking hebben, zoals toonladders, melodie en harmonie.
In jazz, blues en countrymuziek is de turnaround echter een van de andere belangrijke elementen om te begrijpen. Zonder dat zou veel van de muziek waar we naar luisteren saai en repetitief klinken. Maar wat is een turnaround in muziek en hoe kun je het gebruiken om je nummers interessanter te maken?
In deze gids leren we de vele verschillende functies van turnarounds en zien we hoe je ze kunt implementeren in je akkoordenschema's, ongeacht welke muziekstijl je speelt.
Wat is een Turnaround Progression?
De beste manier om turnarounds uit te leggen is door je voor te stellen dat je een muzikaal verhaal aan het vertellen bent en dat je op een punt bent gekomen waar je de dingen weer terug moet draaien, losse eindjes aan elkaar moet knopen of de weg moet bereiden voor het volgende deel van je verhaal.
Een turnaround progressie is het perfecte hulpmiddel voor dit alles.
Het is in wezen een reeks akkoorden, meestal geplaatst aan het einde van een frase of sectie, die je terugbrengt naar het begin van een sectie (I-akkoord of tonica-akkoord) of je voorbereidt om verder te gaan. Ze kunnen ook worden gebruikt om een muziekstuk op te lossen in plaats van een overgang naar een nieuw deel.
Vanuit een theoretisch standpunt gebruiken turnarounds harmonie als onderdeel van een akkoordenschema. In een bluesprogressie van 12 maten bijvoorbeeld, gebeurt de turnaround vaak in de laatste twee maten, waardoor je meteen terug kunt gaan naar het eerste akkoord aan het begin van de progressie.
Een klassiek voorbeeld is de I-VI-II-V progressie.
In de toonsoort C majeur zou dit C (I), A mineur (VI), D mineur (II) en G (V) zijn. Deze volgorde leidt op natuurlijke wijze terug naar het C-akkoord, wat een gevoel van afsluiting creëert en tegelijkertijd de muziek vooruit stuwt.
Als je genoeg bluesmuziek in je leven hebt beluisterd, voelt deze progressie waarschijnlijk als een tweede natuur voor je. Je hersenen voelen onbewust aan waar de muziek naartoe gaat.
Maar waarom zijn keerpunten zo ingebakken in onze muzikale psyche?
Om daar antwoord op te geven, moeten we terugkijken in de geschiedenis.
De geschiedenis van de ommekeer
Omwentelingen zijn niets nieuws.
Muziekhistorici zeggen zelfs dat ze al eeuwenlang een fundamenteel onderdeel van muziek vormen. Het bekende geluid van het V-akkoord dat overgaat in de I was te horen in de muziek van de jaren 1500, vooral in heel West-Europa.
Als we echter een paar honderd jaar vooruitgaan naar de opkomst van blues en jazz, dan is dit waar de ommekeer echt vorm begon te krijgen.
Bluesmuziek begon vorm te krijgen in het Amerikaanse zuiden in de jaren 1920, en turnarounds werden een belangrijk onderdeel van de 12-barstructuur van het genre.
De turnaround was een noodzakelijk hulpmiddel om de muziek terug te brengen naar het begin van de akkoordenprogressie, vooral met het repetitieve en cyclische karakter. De vroegste turnarounds waren op zijn zachtst gezegd basaal, meestal met een V-I cadens die het einde van de ene cyclus en het begin van de andere aangaf.
Maar toen de jazzmuziek zich in de jaren 1930 ontwikkelde, begonnen muzikanten te experimenteren met complexere en verfijndere wendingen. Muzikanten als Duke Ellington en Charlie Parker verlegden de grenzen van wat we wisten dat mogelijk was met akkoordenschema's en gebruikten verlengde akkoorden, substituties en chromatiek in hun wendingen.
Tegenwoordig horen we turnarounds in alle soorten muziek, van country tot pop en van folk tot rock and roll. Hoewel deze turnarounds harmonisch verschillend zijn, hebben ze allemaal dezelfde basisfunctie.
De functie van een ommekeer
Ongeacht het genre moet een turnaround fungeren als een muzikaal leesteken, dat het einde van het ene deel aangeeft en de luisteraar voorbereidt op het begin van een ander deel.
Naast het versterken van de structuur van een anders repetitief genre als blues, kunnen turnarounds ook overgangen creëren tussen verschillende delen van een nummer.
Je kunt er bijvoorbeeld een gebruiken om een couplet en een refrein te overbruggen voor een vloeiendere overgang tussen secties.
In "Sweet Home Alabama" hebben we een D-C-G akkoordenschema. Om terug te gaan naar het couplet of refrein, fungeert het G-akkoord als de ommekeer.
Aan de andere kant kunnen omkeringen ook worden gebruikt om een gevoel van anticipatie te introduceren. Je zou ervoor kunnen kiezen om een IV-akkoord een tijdje vast te houden voordat je uiteindelijk teruggaat naar de I. De tijd die je hebt gespendeerd aan dat Iv-akkoord creëert anticipatie voor de luisteraar, omdat ze een idee hebben van waar je naartoe gaat, maar je bent er nog niet helemaal.
Als je echt creatief wilt zijn, kun je een turnaround gebruiken om je luisteraar te verrassen. Als je bijvoorbeeld een popsong schrijft met een V-akkoord dat terugleidt naar de I, kun je het op een gegeven moment vervangen door een plat VI-akkoord. In de toonsoort C majeur zou dit een Ab zijn in plaats van een G.
Persoonlijk ben ik dol op deze kleine onverwachte wendingen in de muziek, vooral als je bedenkt hoeveel liedjes precies dezelfde akkoordenschema's herhalen.
Soorten turnarounds
Als je wilt beginnen met het opnemen van turnaround progressies in je muziek, zijn er oneindig veel manieren om dat te doen. Ik vind het vaak het beste om met de basis te beginnen.
In de meeste popmuziek vind je veelgebruikte akkoordenschema's die dezelfde omkeringen gebruiken. Als je een nummer schrijft dat je wilt integreren met een bekend geluid, raad ik je aan deze uit te proberen:
- I - V - IV - V: Deze omkeerprogressie is een van de meest eenvoudige die er is. Je hebt het ongetwijfeld in veel populaire nummers gehoord.
- I - VI - II - V: Weer een geweldige ommekeer voor pop- en jazzmuziek.
- I - VI - IV - V: Als je een meer cyclisch gevoel wilt in je nummer, is deze omkeerprogressie een goede keuze.
Als gitarist leerde ik de turnaround progressie lang geleden kennen door het spelen van 12-bar blues. In de meeste bluesnummers zit de turnaround in de laatste twee maten.
Als we bijvoorbeeld in de toonsoort van C-majeur zouden zijn, zouden we in maat 1-8 de progressie kunnen hebben:
C-C-C-F-F-C-C
In maat 9-10 gaan we van de dominant naar de subdominant:
G-F
Uiteindelijk komen we bij de ommekeer in maat 11-12:
C-G
De allerlaatste G in de turnaround progressie is wat we gebruiken om dat gevoel van anticipatie te creëren voordat we teruggaan naar de C, of I akkoord aan het begin van de 12-bar progressie.
Een meer geavanceerde aanpak
Als je het gevoel hebt dat je een 12-bar turnaround progressie kunt schrijven met je handen op je rug gebonden, wil je misschien meer geavanceerde turnarounds verkennen. Jazz is een geweldige plek om te beginnen, omdat veel jazztracks substituties en extensies gebruiken om rijkere harmonische turnarounds te creëren.
Laten we zeggen dat je nog steeds in de toonsoort C majeur schrijft. Je basis omslagprogressie zou er dan als volgt uitzien:
Cmaj7 - Am7 - Dm7 - G7
We kunnen het dan pittiger maken door A7 te vervangen door Am7, wat het zou maken:
Cmaj7 - A7 - Dm7 - G7
Als we nog een stap verder gaan, kunnen we uitbreidingen op die akkoordenprogressie gebruiken om nog meer kleur te krijgen:
Cmaj7 - A7#5 - Dm9 - G13
Hoewel de bovenstaande progressie misschien ingewikkeld lijkt, is de realiteit dat deze gewoon is gebaseerd op dezelfde basisprogressie waarmee we zijn begonnen.
Een paar omwentelingen in populaire muziek
Er zijn letterlijk duizenden populaire liedjes die ik zou kunnen bedenken met geweldige voorbeelden van turnarounds, maar ik dacht ik geef je gewoon een paar voorbeelden om je een beter idee te geven van hoe ze in de echte wereld werken.
"Sweet Home Chicago" door Robert Johnson
"Sweet Home Chicago" is een klassiek voorbeeld van een 12-bar blues turnaround.
In deze blues standard, zoals in veel andere, vindt de ommekeer plaats in de laatste twee maten van elke cyclus van 12 maten.
Dit specifieke nummer heeft een basis I-IV-V-I progressie in de toonsoort E, die er als volgt uitziet:
E - A - B7 - E
In het laatste deel van de progressie gaat het nummer chromatisch omlaag van E naar B7 (D-C#-C-B) voordat het bovenaan weer naar E gaat.
"Herfstbladeren" door Joseph Kosma
"Autumn Leaves" is misschien wel een van de meest iconische jazzstandards aller tijden.
Het nummer gebruikt een basis ii-V-I progressie, hoewel veel spelers zullen improviseren met jazz extensies.
Als we kijken naar de omkering vanuit de oorspronkelijke toonsoort van G mineur, dan is het eigenlijk Am7 - D7 - Gm (Am7b5-D7-Gm6).
Het gebruik van mineur ii akkoorden en dominante V akkoorden geeft het die rijke harmonische textuur voordat het ons terugbrengt naar het tonische akkoord.
"Lady Bird' - Todd Dameron
Een van mijn favoriete turnaround progressies komt uit een coole kleine jazz standard genaamd "Lady Bird".
Het gebruik van deze stijl van turnaround in je muziek is een geweldige manier om te beginnen met het integreren van kleine subdominanten of om dat "Coltrane" geluid te krijgen.
Normaal gesproken ziet het akkoordenschema er ongeveer zo uit: I7-IVm7-bVII7-Imaj7
In de toonsoort C-groot zou dat er als volgt uitzien:
- C7 (V7 of IV) - Het C dominant 7e akkoord werkt als een V7 akkoord dat leidt naar Fm7.
- Fm7 (iv7 ) - De mineur subdominant zorgt voor een soepele stemvoering met zijn mineur kwaliteit.
- B♭7 (V7 van V7) - Het B♭ dominant 7e akkoord werkt als een secundaire dominant en creëert een chromatische dalende lijn naar de tonica.
- Cmaj7 (Imaj7) - Tot slot lossen we op naar de tonica majeur 7e akkoord, wat een gevoel van resolutie geeft.
Je kunt dit idee nog verder doorvoeren, zoals in de progressie hierboven, waar meerdere secundaire dominante akkoorden worden gebruikt.
Laatste gedachten
Er zijn zoveel ongelooflijke dingen die je kunt doen met eenvoudige akkoordenschema's als je begint met het verkennen van genuanceerde elementen zoals turnarounds. Ik dring er bij je op aan om nummers met akkoordwisselingen te verkennen en te kijken hoe je ze in je eigen nummers kunt gebruiken. Het is een uitstekende manier om je arsenaal aan akkoordopties op te bouwen, vooral als je blues of jazz speelt.