De tritonus biedt een unieke kans voor songwriters. Hoewel misschien niet zo aantrekkelijk als andere meer "consonante" intervallen zoals grote of kleine tertsen, perfecte kwarten, kwinten of grote sexten, is de tritonus (ook wel vergrote kwart of verminderde kwint genoemd) alomtegenwoordig in populaire muziek en klassieke muziek.
Er zijn talloze voorbeelden van tritonen in muziek-, televisie- en filmthema's. Het thema van South Park zit bijvoorbeeld vol met tritonen in de gitaarriff. Het hoofdthema van de Simpsons bevat prominent een triton. De beroemde prog-rockband Rush gebruikt ook de tritonus in hun hit YYZ.
Je hoort zelden een tritonus op zichzelf staan in de hedendaagse popmuziek, maar hij is onmiddellijk herkenbaar als dat wel het geval is. Vaker vind je tritonen verborgen in een akkoordenschema. Elk dominant septiemakkoord (C7 of F7, bijvoorbeeld) bevat een tritonusinterval tussen de 3e en ♭7e graad van het akkoord. De blues toonladder bevat een tritonus interval, en er zijn ook veel voorbeelden van majeurakkoorden met tritonen. De tritonus is een veelzijdig interval, met veel meer dimensies dan zijn duivelse reputatie doet vermoeden.
Wat is een triton?
Een tritonus is een interval gelijk aan zes halve trappen. Onthoud dat een interval de afstand tussen twee noten is. We meten intervallen in halve stappen (of halve tonen). Om meer te leren over het lezen van bladmuziek kun je dit artikel lezen dat we over dit onderwerp hebben geschreven.
Een halve stap is de afstand van de ene noot tot de volgende. Bijvoorbeeld, C naar D♭ is een halve stap, E naar F is een halve stap, en G naar G♯ is een halve stap. Hier zijn enkele voorbeelden van tritonen op de notenbalk:
In elke majeurtoonladder is er één natuurlijk voorkomende tritonus tussen de 4e en 7e graad van de toonladder:
De tritonus is ook de even divisie van het octaaf. Onthoud dat er 12 noten zijn in gelijkzwevende stemming en 12 noten binnen een octaaf. Bovendien verdeelt het interval van 6 halve tonen het octaaf gelijkmatig in twee stukken. Gek, toch?
Je kunt dit zelf controleren op de kwintencirkel. Neem onze vorige voorbeelden, C naar F♯, E naar B♭, G naar D♭, en B naar F, en zoek hun posities op de cirkel. Je zult zien dat ze precies tegenover elkaar liggen.
Als je deze twee tonen gewoon samen speelt, kan het geluid onaangenaam en wat instabiel klinken. Je zou het gevoel kunnen hebben dat de tonen naar een vollediger oplossingspunt willen trekken. Dit inzicht geeft ons een aanwijzing over de toepassingen en waarom het bekend staat als het interval van de duivel.
Hoe herken je een triton?
De tritonus is een zeer dissonant klinkend interval, waardoor het vrij gemakkelijk te herkennen is. In de toonsoort C Majeur is een goed voorbeeld van een tritonus het interval tussen de noten B en F. Deze twee noten liggen zes halve stappen uit elkaar. Door deze twee noten samen te spelen, kun je de klank van een tritonus identificeren.
Waarom wordt het de duivelse triton genoemd?
Ondanks zijn goedaardige aard heeft de tritonus een dubieuze geschiedenis in de westerse muziek. Als we terugreizen in de tijd naar de Middeleeuwen, zien we dat de kerk de muziek in Europa voornamelijk beheerste. Het leven van de meeste mensen draaide om hun geloof. De katholieke kerk deed een serieuze poging om zichzelf door heel Europa te verspreiden via een uniforme muziekvorm, die vandaag de dag bekend staat als het Gregoriaans, genoemd naar paus Gregorius. Een van de resultaten van deze inspanningen was dat de meeste mensen muziek vooral in de kerk beleefden en de kerk had veel muzikanten in dienst om muziek te componeren voor diensten en andere evenementen.
Deze bijna exclusieve macht over creatieve expressie betekende dat de kerk de smaak bijna volledig kon dicteren. Het is moeilijk om dit met zekerheid te zeggen, maar we weten dat de eerste expliciete afkeuring van de tritonus afkomstig was van de Italiaanse muziektheoreticus Guido van Arezzo. Guido had in die tijd een populair systeem bedacht om akkoorden te ordenen, wat ook een nieuwe uitvinding was in de klassieke muziek.
Guido verving de noot B♮ (B naturel) door B♭ om de tritonus te vermijden die van nature voorkomt in de C majeur toonladder tussen F en B. Was deze afkeer van de tritonus een weerspiegeling van de bredere houding ten opzichte van de schone kunsten in het 17e-eeuwse Europa? Waarschijnlijk wel. De duivelse reputatie van de tritonus breidde zich echter uit tot in de 18e eeuw toen hij de ongelukkige titel diabolus in musica of de duivel in de muziek kreeg.
Wie weet in hoeverre de kerk componisten verbood dit interval te gebruiken. Volgens musicoloog Anthony Pryer werd de tritonus "... al in de 9e eeuw als een probleem in de muziek gezien [en] als een natuurlijk gevolg, en dus verboden ze het [en] hadden ze regels om het te omzeilen. Ik denk niet dat ze het ooit hebben gezien als de duivel die in de muziek woont."
Waarom wordt de triton als kwaad beschouwd?
In het typische verhaal achter de tritonus geloofden veel mensen dat dit interval zo'n onaangename klank had dat mensen in de Middeleeuwen de tritonus als het "werk van de duivel" beschouwden.
Zoals we eerder hebben ontdekt, horen we de tritonus zelden als een los interval. Maar zoals met alles in de muziektheorie, zijn er veel voorbeelden van het tegendeel. Een voorbeeld van de tritonus van de duivel is te vinden in het klassieke Black Sabbath nummer, " Black Sabbath ".
Je zou hiernaar kunnen luisteren en denken dat dit precies is wat de kerk al die eeuwen geleden probeerde te verbieden!
Het tritonusinterval bestaat in elk dominant 7e akkoord. Het tritonusinterval geeft het dominant 7e akkoord zo'n sterke resolutie naar het I akkoord in een akkoordenschema. Bekijk dit voorbeeld hieronder:
In dit voorbeeld komt de tritonus voor in de bovenste twee tonen van het G7-akkoord. De F in het G7 akkoord lost op naar E in het C majeur akkoord, en de B in het G7 akkoord lost op naar C in het C majeur akkoord. Deze cadens klinkt compleet en afgewerkt, maar ook cliché en afgezaagd in de verkeerde context. Als je een echte nerd bent, zul je ook zien dat het bovenstaande voorbeeld parallelle kwinten heeft, nog een no-no voor de kerk. Maar dat is een onderwerp voor een andere dag.
De tritonus bestaat ook in de blues toonladder. De blues toonladder is een mineur pentatonische toonladder waaraan een flat five graad is toegevoegd. Bekijk hem hieronder genoteerd:
Er zijn veel andere akkoorden naast het dominant 7e akkoord die tritonen bevatten. Hier zijn een paar voorbeelden.
Majeur 7 ♯11
Een van de meest vluchtige en magische akkoorden, het majeur 7e ♯11 akkoord bevat een tritonus tussen de grondtoon en de ♯11e toonladdergraad. Hier is een snelle dosis theorie: als je iets weet over alteraties en extensies, dan weet je dat de 11e graad van de toonladder de 4e graad van de toonladder is, een octaaf hoger. Hieruit volgt dus dat een akkoord met een ♯11e toonladdergraad een tritonus heeft, omdat de verhoogde kwart een ander woord is voor de tritonus. Duidelijk?
Bekijk hieronder een aantal voorbeelden van majeur 7 ♯11 akkoorden en kijk of je er een paar in je volgende melodie kunt verwerken! Je zult merken dat ze helemaal niet zo duivels klinken.
Kleine 7 ♭5
Het mineur 7e ♭5 akkoord, een donkerder, romantischer akkoord, bevat een tritonus tussen de grondtoon en de ♭5 toonladdergraad. De formule voor een mineur 7e ♭5 akkoord is 1 - ♭3 - ♭5 - ♭7, en het akkoord komt van nature uit de 7e graad van de majeur toonladder. In de toonsoort C majeur betekent dit dat het bijbehorende akkoord B mineur 7 ♭5 is. We spellen dit akkoord B - D - F - A. Het ziet er zo uit op de notenbalk:
Je kunt heel ver gaan met deze akkoorden en veel manieren vinden om ze te gebruiken en te vervangen door dominant 7e akkoorden. Rommel maar wat en gebruik je fantasie om nieuwe en interessante geluiden te vinden, want niemand heeft controle over je creativiteit behalve jij!
Is een Tritoon hetzelfde als een Augmented 4th?
Ja, de verhoogde 4de is hetzelfde als een tritonus, want hij bestaat ook uit zes halve trappen. Het is echter belangrijk op te merken dat, hoewel de verminderde kwint hetzelfde klinkt, het niet hetzelfde is als een tritonus.
Hoe gebruik je een Tritone?
Een van de meest voorkomende manieren om een tritonus te gebruiken is in plaats van een dominant (V7) akkoord. We noemen dit een tritonussubstitutie. Je kunt bijvoorbeeld de akkoordenschema's C-Dm7-G7-C veranderen in C-Dm7-Db7 (tritonus)-C omdat de G7 en Db7 de twee noten B en F delen .
Hoe los je een tritonus op?
Er zijn twee manieren waarop je een tritonus kunt oplossen:
- Zet je tritonus om naar een majeur akkoord door de onderste noot van het akkoord een halve stap te verlagen en de bovenste noot van het akkoord een halve stap te verhogen.
- Zet je tritonus om in een mineurakkoord door de onderste noot een hele stap te verlagen en de bovenste noot een halve stap te verhogen.
Wat is de verhouding van een triton?
De tritonus van Euler, ook wel bekend als de grote septimale tritonus, heeft een interval van 10:7 of 617,49 cent. Het interval van 7:5, de vergrote kwart, is gelijk aan de som van een kleine terts van 6:5 en een kleine terts van 7:6.
Wat is een triton vanaf C?
Een tritonus verwijderd van C is F#. Als deze twee noten samen worden gespeeld, hoor je de dissonantie van de tritonus.
Is triton een akkoord?
Een tritonus is een interval, geen akkoord. Je kunt het tritonusinterval echter wel gebruiken in akkoorden. Je hoort bijvoorbeeld een tritonusinterval als je verminderde akkoorden speelt. De tritonus bestaat tussen de kleine terts en de grote sext. Als je een halfverminderd akkoord speelt, hoor je de tritonus tussen de grondtoon en de b5.
Waarom is de tritonus dissonant?
De duivelse tritonus klinkt heel dissonant vanwege een unieke subliminale en natuurlijke kracht. De harmonische reeks die we in de westerse muziek hebben gecreëerd sluit de tritonus uit als een interval dat resolutie vereist. Een gewone kwart of kwint kan op zichzelf staan en een aangename harmonische inhoud creëren die we gewend zijn opgelost te horen. De tritonus creëert een verlangen naar tonische resolutie.
Wat zijn enkele van de meest prominente voorbeelden van tritonen in muziek?
Je hoort het duivelsinterval vaak in rockmuziek, zoals muziek van heavy metalbands als Black Sabbath, Metallica en meer. Als je de tritonusintervallen goed bestudeert, vind je ze echter overal in de muziekwereld. Hier zijn enkele van de beste voorbeelden.
Het Simpsons-thema
Het allereerste interval in het themanummer van The Simpsons is een tritonus. Je kunt de tritonus echter ook horen in andere delen van het nummer, zoals de baslijn op 0:15 en de trombones op 0:42. Op de muziekschool wordt deze referentie vaak gebruikt om leerlingen het geluid van de tritonus te laten onthouden.
Purple Haze - Jimi Hendrix
De triton van de duivel is te vinden in de psych-rockklassieker "Purple Haze" van Jimi Hendrix. De allereerste noten, die worden gespeeld met de elektrische gitaar en de bas, zijn octaafverschuivende tritonen.
Maria - West Side Story
Voor de muzikale theaterliefhebbers: "Maria" uit West Side Story is een goed voorbeeld van een tritonus. Je kunt het horen in de aanhef van het nummer, maar het blijft het hoofdmotief gedurende het hele nummer. De stijgende tritonus komt om de hoek kijken als de zanger voor het eerst zingt: "Maria, Maria, I first met a girl called Maria."
Conclusie
Ondanks zijn duivelse geschiedenis is de tritonus een prachtig en intrigerend interval met vele toepassingen. De tritonus is gelijk aan zes halve stappen en deelt het octaaf perfect in tweeën, wat je kunt ontdekken door de kwintencirkel te bestuderen. Veel akkoorden en toonladders bevatten een tritonus, zoals dominant 7e akkoorden en de blues toonladder, en veel riffs en melodieën bevatten op de een of andere manier een tritonus. Bekijk hem, leer zijn mysteries kennen en vind nieuwe manieren om ermee te creëren!